Praca doktorska

Moja praca doktorska pt. STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPEJSKIE XXI WIEKU W KONCEPCJACH ODNOWY MIEJSKIEJ (Politechnika Sląska, Wydział Architektury, Katedra Urbanistyki i Planowani Przestrzennego pod kierunkiem Prof. dr hab. inż. arch. Zbigniewa J. Kamińskiego) powstała w odpowiedzi na współczesne wyzwanie starzenia się społeczeństw, z jakim muszą i będą musiały w przyszłości zmierzyć się miasta na świecie i w Europie. W kontekście dążenia miast do zrównoważonego rozwoju, proces starzenia się społeczeństwa, (czyli wzrost odsetka osób starszych w społeczeństwie), może zagrozić ich funkcjonalności i żywotności, jeśli w porę władze miejskie nie podejmą odpowiednich działań. Sformułowałam tezę, że proces starzenia się społeczeństwa stanowi poważne wyzwanie dla publicznych władz, odpowiedzialnych za rozwój miast, na który reakcją są lub powinny być w najbliższych latach nowe koncepcje w polityce odnowy miast europejskich. Dlatego podjęłam próbę zidentyfikowania koncepcji odnowy miejskiej, rozumianej, jako innowacyjne sposoby podejścia i praktyk w działaniach władz miejskich. Innymi słowy, chodzi o nowe sposoby podejścia do ulepszania miast i nowe kierunki rozwoju miast europejskich, które dotyczą tworzenia bardziej przyjaznych miejsc dla osób starszych, w kontekście współczesnych wyzwań stojących przed planowaniem przestrzennym.

Tematyka zmian demograficznych jest ciągle jeszcze słabo rozeznana w planowaniu przestrzennym, co stanowiło dla mnie duże wyzwanie badawcze. Prowadzone badania skupiłam na wskazaniu rozwiązań w zakresie zagospodarowania przestrzennego miast w aspekcie starzenia się populacji w trzech skalach przestrzennych: makro (elementy strategii przestrzennej), mezo (elementy struktury urbanistycznej), mikro (elementy formy architektonicznej) oraz wskazaniu kluczowych interwencji odnoszących się do tych skal.

Podjętą problematykę badawczą przedstawiłam w trzech podstawowych rozdziałach, które obejmują takie ważniejsze zagadnienia, jak: przegląd piśmiennictwa, odniesienie do interdyscyplinarnych teorii i koncepcji dotyczących starzenia się w kontekście przestrzeni miejskiej, przeprowadzenie badań oraz omówienie wyników i wskazanie zidentyfikowanych kierunków polityki odnowy miejskiej. Badania wykonałam przy użyciu metody studium przypadku, która została poparta badaniami literaturowymi oraz własnymi obserwacjami, rozmowami ze specjalistami z różnych dziedzin i praktykami (udział w opracowaniu pierwszej w Polsce strategii rozwoju regionu małopolskiego w kontekście starzenia się społeczeństwa). Przyjęłam dwie perspektywy badawcze tj. zrealizowane i eksperymentalne projekty odnowy miejskiej.

Rezultatem prowadzonych badań są zidentyfikowane koncepcje odnowy miejskiej w kontekście starzenia się społeczeństw, w odniesieniu do trzech typów miast europejskich: dynamicznych, stabilnych i kurczących. Uzyskane wyniki badań odniosłam do sytuacji w Polsce.

Moja praca doktorska pomyślana została, jako przynależna do prac z kategorii syntetyczno-poznawczych, dotyczących planowania przestrzennego w odniesieniu do problematyki zmian demograficznych i może stanowić podręcznik dobrych praktyk w zakresie wzorów rozwiązań integrujących wszystkie grupy wiekowe w przyjaznym otoczeniu. Z uwagi na doniosłość problematyki starzenia się ludzkiej populacji, sformułowane w pracy wnioski i osobiste refleksje, potraktowałam, jako mogące przyczynić się do uporządkowania i pogłębienia teoretycznej problematyki planowania przestrzennego z uwzględnieniem zagadnień dzisiaj pomijanych, a które powinny wejść do praktyki planistów przestrzennych i urbanistów w Polsce i nie tylko, ponieważ stanowią o sposobach ulepszania miast pod kątem zmieniających się potrzeb społeczeństw europejskich w XXI wieku.

O moich badaniach można było przeczytać w Gazecie Wyborczej z dnia 14 wrzesnia 2012 roku.

Doktorat ze starości

Powrót